Jan Reinders. Hij overleed vandaag 1 jaar geleden. 365 dagen zijn voorbij. In overleg met zijn zus Wienie en zijn zwager Gerrie heb ik een In Memoriam geschreven; ik vind dat passen op deze plek. Jan was een bijzondere man. Ik was dol op hem.
De laatste week van Jan. Wienie, zoals altijd alert, belde mij donderdagmorgen al vroeg, het was 5 november 2015. Ze maakte zich grote zorgen om haar broertje en ik belde de huisarts om te overleggen. Die kwam snel en was er ook snel uit. Jan was ernstig ziek en hij moest naar het ziekenhuis. Toen ik Jan zei dat ik met hem naar het ziekenhuis zou gaan, en aan hem vroeg hoe hij dat wilde, met de ambulance of met mijn auto, zei Jan, met jouw auto. Gerrie viel zowat van zijn stoel. Want Jan ging niet in de strijd over dat ziekenhuis, hij ging. Dat was bijzonder en een teken dat het niet goed ging.
Ik vertrok met Jan naar de spoedpoli. De situatie bleek zorgelijk. Longontsteking, te laag zuurstofgehalte, te laag zoutgehalte in het bloed. Jan werd opgenomen. Hij was erg benauwd. Hij kreeg zuurstof en antibiotica. Al snel bleek dat hij iedereen wist te verbazen. Vanwege zijn vriendelijke oprechtheid en vanwege zijn karakter. Never give up. Op vrijdag werden Wienie en Gerrie gebeld omdat het zo slecht ging dat men dacht dat het einde verhaal was. Maar Jan was Jan. Hij wilde helemaal niet dood, nog niet. Hij knapte weer op en kon met ons praten. Wienie bleef wel bij Jan in het UMCG slapen die nacht. Het was kritiek. Ik zat die avond even bij hem. Jan werd wakker en riep blij: ‘Hee Froukje! Hoi!’ Hij was er weer bij. Maar hij streed. Hij was erg kortademig en hij had niet zoveel meer bij te zetten. Dinsdagavond, toen ik weer een tijdje bij hem zat en hij erg onrustig was, was hij aan het tieren. Zonder adem, maar toch. Hij wilde met rust gelaten worden, hij vond het niks zo. Ik keek naar zijn ogen en zag dat hij het wist. Ik ook. Hij was stervend en hij had er vrede mee. Jan Reinders in een verpleeghuis met zuurstof en een scootmobiel? Dat nooit.
Woensdag 11 november, de 11e van de 11e, rond 11 uur ‘s ochtends, heeft hij in het bijzijn van zijn geliefde zusje besloten dat het klaar was. Hij overleed.
14 november 2015, wintertijd, 18.00, het was al donker. Het regende keihard, bladeren vlogen mij om de oren en ik bespeurde zelfs hagelstenen. Er stonden mensen te schuilen en wij Nederlanders doen dat niet zo vaak want we zijn veel gewend. Ik dacht aan Jan. Riders on the storm. Zijn lied. Afscheid van Jan, iedereen was uitgenodigd om nog één keer gedag te zeggen. Zijn hondjes waren erbij. Ze hebben heel indrukwekkend afscheid genomen van de baas. Dieren weten wel degelijk dat dood, dood is. We waren blij dat we ze meegenomen hadden.
Jan Reinders, hij betekende veel voor mij. Ik kende hem al zolang, vooral vanuit zijn bemoeienis met de gebruiksruimte waar ik toen werkte. We hadden eerst vaak strijd. Jan was in zijn goede dagen een geduchte bezoeker die een mening had. Daar was ik best blij mee maar hij had de neiging door te schieten en niet te snappen wat zijn persoon voor impact had op nieuwe net afgestudeerde medewerkers. Tegelijk kon ik het daar altijd met hem over hebben, hij had veel begrip als ik de tijd nam om het met hem te bespreken en uit te leggen. ‘Jan, als jij Elco uitscheld voor teringmiet terwijl hij alleen iets zegt over een tosti dan komt dat niet goed.’ ’Ja meisje, sorry’.
Pas de laatste jaren regelde ik in overleg met Wienie wel eens wat dingen. We hadden een goede samenwerking. Dokters, ziekenhuis, dierenarts vervoer, overleg Lefier deed ik. Wienie de rest. De rest was veel.
Jan Reinders. Meestal thuis, destijds in de HL Wicherstraat. Ik mocht altijd binnenkomen. Ha meisje kom binnen. Of dag dame, kom binnen. Zelfs in de periode dat ik niet meer in Groningen werkte, keek ik af en toe even bij hem. Dat vonden we leuk. Perro en Pinkie, de hondjes en de geboorte van de nieuwe hondjes. De foto die ik voor hem in een lijstje gezet had van hem met de puppy’s stond nog lang in de kamer. Het boek van Sietse van der Zee over Willem van E. die zus Annelies gedood had. Ik had het boek lang geleden al gelezen, voor Jan. Omdat ik wist dat hij het zelf niet kon. Maar een paar jaar geleden gaf hij aan het boek te willen lezen en ik kocht het voor hem. Het stond ook tijden in de kamer. Of hij het gelezen heeft? Ik denk het niet. Het was te pijnlijk denk ik, dat was het al voor mij en ik was niet het broertje van Annelies. Ik kende haar alleen maar.
Jan Reinders en zijn Bank, met een hoofdletter. Hoeveel mensen mochten op zijn bank slapen als ze nergens meer terecht konden? Ik schat tientallen. Hij belde af en toe voor iemand. Dan moest ik komen want hij vond dat er een goede hulpverlener op moest. Ik kwam altijd als Jan belde.
De laatste paar jaar hadden we veel zorgen over Jan. Hij was erg afgevallen en een paar keer gevallen waardoor hij zijn heup brak. Hij zat alleen nog maar thuis op de bank met de hondjes en hij vond dat niet leuk. Het verschil tussen de Jan die in een interview aan Oog tv een oproep doet aan de mensen die iets weten over de verdwijning van Marian Kusters, in 2009 en de laatste jaren, deed mij versteld staan toen ik het opzocht. Toen had hij zijn puntlaarzen nog aan, zonnebril op en een krachtige stem. Daar was het laatste jaar geen sprake meer van.
Jan is er niet meer en ik gun mezelf en Wienie en Gerrie dat niet, maar hem wel. Want hoe was het afgelopen als hij dit verhaal overleefd had? Dan was Jan, Jan niet meer geweest.
Ik heb in de dagen voor het overlijden van Jan veel opgetrokken met Wienie en Gerrie. Wienie wat heb je je geweerd in het leven van je broertje. 2 handen op 1 buik. Onvoorwaardelijk. Dat vond ik altijd prachtig om te zien en ik heb vaak genoten van het contrast tussen jullie. Jij kwam met kopjes koffie en een koekje uit de keuken als ik je trof bij Jan en Jan stak de keuken half in de fik met de frituurpan wat hij vervolgens geen probleem vond. Wat een prachtige liefde hadden jullie tussen jullie en wat is het jammer dat Jan er nu niet meer is. Gerrie ook veel bewondering voor jouw inzet. Je was altijd bij Jan en de hondjes en ondanks dat je moest huilen toen je Jan snel zag verslechteren, bleef je er wel bij. Je inzet tot op heden voor Perro is geweldig, je hebt er veel werk van maar het gaat goed. Jullie zijn toppers!
Vorig jaar, op 14 november 2015 namen we afscheid van Jan. Afscheid. Ik kon me toen niet voorstellen dat ik Jan niet meer opzocht. Even kijken hoe het is, of er iemand op de bank zat, even in de wereld van Jan waarvan ik regelmatig, één keer weer buiten op straat in het licht dacht, oh ja. Ik zat even in een andere wereld. Het was een hartelijke prettige wereld waarin iedereen mocht komen. Wat een mooi ding in de harde wereld van de verslaving. Zo zal ik mij Jan Reinders altijd herinneren. Een groot warm hart in een wereld die hem vaak veroordeelde, maar uiteindelijk nooit bestand bleek tegen zijn hartelijk welkom.
Dag meisje kom binnen.
Dag Jan.
Het ontstaan van dit blog heeft te maken met een café en met geschiedenis. Ik zat in het café met een collega die ik al jaren kende en waardeerde en hij vertelde mij over een cliënt die ik ook al meer dan 15 jaar kende en dat deze ooit betrokken geweest was bij de grote...